Een nieuw zakmes

Mijn vader had een zakmes. In mijn herinnering deed-ie daar de meest fantastische dingen mee. Schroeven in- en uitdraaien, appeltjes schillen, nagels schoonmaken, flessen openen - hij peuterde er nog net niet mee in z'n neus. Als kind zei ik altijd tegen iedereen die 't maar horen wilde: "mijn vader doet alles met z'n zakmes". Het kon niet anders of ik zou later, als ik groot was, ook een zakmes gaan dragen. Niet om m'n nek, niet aan een sleutelbos, maar in m'n zak, want zo hoort dat bij een zakmes.

Ik loop dus al een paar decennia met zo'n ding rond. En ik doe er bijna net zo veel me als m'n vader. Nee, dat is niet waar, ik liep ermee rond en ik deed er bijna alles mee. Ik ben 'm namelijk kwijt geraakt. Ik raak haast nooit iets kwijt, en als het toch een keer gebeurt vind ik het meestal wel weer terug, maar deze keer gaat me dat niet lukken. Ik heb 'm namelijk achtergelaten in een groot, pas gemaaid weiland. Vlak nadat ik 'm daar onbedoeld liet liggen kwam de boer met z'n trekker om het gras te schudden. Geloof me, een speld in een hooiberg is er niks bij.

Op zoek naar een nieuw zakmes dus. En dat valt nog helemaal niet mee, want mijn wensen zijn tamelijk specifiek, de keus is gigantisch en toch sluiten vraag en aanbod niet op elkaar aan.

Ik wil een degelijk, traditioneel zakmes. Er zijn twee fabrikanten die zoiets maken: Wenger en Victorinox. Beide (Zwitserse) fabrikanten leveren messen aan het Zwitserse leger, het klassieke Swiss Army Knife. Ik had zo'n legerzakmes, met een groot blad, een blikopener-met-kleine-schroevendraaier, een flesopener-met-grote-schroevendraaier en een priem. Het had een mooie, aluminium buitenkant met een in de loop der jaren helemaal afgesleten Zwitsers kruis erop. Alles wat ik nodig had zat er op, niets meer en niets minder. Maar er is natuurlijk veel meer keus in functies. Van de zinvolle functies leken de volgende me wel handig: nagelvijltje, tandenstoker en een kleine, slanke schroevendraaier. Wat ik niet wil is een schaartje (als je toch al kunt snijden hoef je niet te knippen) en een kurkentrekker (ik drink niet).

Simpel, zou je denken, maar zo makkelijk is het helemaal niet. Er zijn messen met tangen, moersleutels, nagelknippers, kompassen, vergrootglazen, pennen, USB-sticks, klokken, laseraanwijzers, aanstekers, MP3-spelers en (echt waar!) digitale hoogtemeters. Je kunt het zo gek niet bedenken of er is een mes waar het op zit. Maar dat wil ik helemaal niet, want ik wil geen overbodige zooi meeslepen. En daar zit 'm nu het probleem. Ik kan geen mes vinden met precies die functies die ik wil hebben. Ik vond op de Amerikaanse Victorinox-site weliswaar een soort knife configurator, waarbij je de functies die je wilt hebben kunt aanklikken, maar daar rollen altijd messen met te veel of te weinig functies uit.

Ik bespeur hier een gigantisch gat in de markt. Lego heeft het al voor elkaar: je bouwt via een webapplicatie je droomhuis, -auto of -robot van digitale Legosteentjes, drukt op de knop 'bestellen' en een week later staat de postbode met jouw unieke Legodoos voor de deur.

Waarom kunnen Wenger en Victorinox dat niet?

Dick Cheney in 1994: oorlog in Irak wordt een moeras

In 1994 werkte Dick Cheney, nu vice-president voor 'Dubya', voor Bush Senior. De oude Bush voerde ook oorlog in Irak, maar koos ervoor om Saddam Hussein niet uit het zadel te wippen, omdat dat niet verstandig zou zijn. In een interview uit 1994, dat ongeveer een week geleden weer opdook, geeft Cheney haarfijn aan waarom:

Dit is een verbluffende analyse, die nog steeds opgaat. Nog steeds is het land onbestuurbaar en nog steeds is het niet een groot aantal Amerikaanse levens waard. Cheney waarschuwde dat het een quagmire, een moeras zou worden. Helaas speelden er in 2002, toen de VS onder Dubya Irak aanvielen, andere belangen. Olie bijvoorbeeld, of het bedrijfsbelang van Halliburton, een bedrijf dat zeer succesvol is met contracten voor het Amerikaanse leger. Cheney is - heel toevallig - ex-medewerker van dat bedrijf en nog steeds grootaandeelhouder. Sinds het begin van de oorlog in Irak gaat het fantastisch met het bedrijf.
Cheney heeft inmiddels aangegeven dat er natuurlijk een heel belangrijke gebeurtenis is geweest, that changed everything: 9/11. Maar dat is niet waar, zoals heel veel van wat Cheney en Bush zeggen gewoon niet waar is. De aanslagen op het World Trade Center hebben alleen de Amerikanen en hun wereldbeeld veranderd - niet de wereld zelf en al helemaal niet de verhouding VS-Irak.

Vrijpleitster?

Opmerkelijk bericht in het landelijke dagblad dat ik alleen zo nu en dan lees omdat ik zeker wil weten dat 't nog steeds niet de moeite waard is.

Het is natuurlijk je reinste beroepsdeformatie, maar ik las in de kop van het bericht 'vrijpleitster' en dacht aan een succesvol strafrechtadvocate.

Hoe noem je zoiets? Een niet-Freudiaanse verlezing?

En voor wie zich afvraagt waarom ik deze publicatie (de Telegraaf) niet de moeite waard vind: dit bericht stond godbetert op de voorpagina. 'Nuff said.

Geen fietsen plaatsen a.u.b.

Zo kom je ze wel vaker tegen natuurlijk. Fietsen behoren niet geplaatst worden - en indien toch, dan alleen elders. Daarom hoort de boodschap eigenlijk te luiden: hier geen fietsen plaatsen. Nu krijg je maar ergernis en burgerlijke ongehoorzaamheid van lieden die hun fiets toch ergens kwijt moeten en uit dien hoofde een blanket ban als deze aan hun laars lappen.

Maar goed, het is de laatste dag van de KEI-week, de introductieweek voor eerstejaars studenten. Dus helemaal onbegrijpelijk is het ook niet, wat ik hier voor de Korenbeurs in Groningen aantrof.

Remmen met een Ford model T

Het is nu eenmaal niet te vermijden dat je als liefhebber van oude auto's andere liefhebbers van oude auto's tegenkomt. Zo ook vandaag.

Kijk toch eens naar dat vrolijke stel! De auto is inmiddels 92 jaar oud, maar dat maakt de pret alleen maar groter.

En toch is er iets zorgwekkends. Hoewel dit de auto is die Amerika mobiel maakte en hoewel er meer dan 15 miljoen van zijn gemaakt, past hij niet meer in de huidige tijd. Dat ziet een kind, zul je zeggen, maar pas op, deze tijd is gevaarlijk voor een auto als deze. En niet alleen voor de auto, ook voor zijn inzittenden. En dan heb ik het niet over zoiets banaals als gordels.

Wie goed kijkt ziet dat de voorwielen geen remmen hebben. Dat is ook de reden dat er een ZZ-kenteken op zit. Die werden tot voor een paar jaar terug uitgegeven voor voertuigen die niet voldeden aan de regels: onvoldoende remmen, te hoog voertuiggewicht, dat soort dingen. Ik sprak met de bestuurder van een Ford Model T en vroeg of het nou een beetje remde met alleen remtrommels op de achteras. Hij keek me eerst niet begrijpend aan en zei toen “nee, die zijn alleen voor de handrem”. Het bleek dat de hele auto remde met één enkele transmissierem. Dus ik vroeg of dat de auto goed tot stilstand kon brengen. “Voor geen meter”, zei de bestuurder grijnzend, “ik moet enorm oppassen in dit ding, anders zit ik zo ergens tegenaan“. De wereld is daar niet meer aan gewend. 'Moderne' automobilisten houden er geen rekening mee dat voertuigen als deze nauwelijks kunnen remmen. Het past niet in hun referentiekader.

Daarom heb ik groot ontzag voor de Ford Model T-rijders van vandaag. Het zijn de bikkels onder de oldtimerliefhebbers, die zich met ware doodsverachting in hun anachronistische vehikels in het huidige verkeer werpen. Petje af.

Overigens heeft de Ford Model T wel een bijzonder soort noodrem. De bestuurder beschikt over drie pedalen, met geheel andere functies dan we vandaag gewend zijn. Links zit het pedaal voor de semi-automatische (geen koppeling) twee-versnellingsbak. In het midden zit het pedaal voor achteruit en rechts zit het pedaal voor die ene, nauwelijks werkende transmissierem. Geen gaspedaal? Nee, de gashendel zit op het stuur. In het geval de ankers echt uitgeworpen moeten worden trapt de bestuurder keihard zowel het rechter als het middelste pedaal in. Goed voor de transmissie kan het niet zijn, maar de auto vermindert er iets beter vaart mee. Een hele geruststelling.

Moddergevecht per auto (de modder won)

Ik wilde in de auto vanuit de stad Groningen even snel doorsteken naar het dorp waar ik woon. Dat deed ik vaak via het zandweggetje door de Peizer Maden (die overigens bitter weinig met vliegenlarven te maken hebben). Maar dat is dezer dagen niet zo verstandig meer. Nee, helemaal niet verstandig.

Dat zandweggetje ('woord van twaalf letters zonder klinkers') bleek recent geëgaliseerd te zijn. "Mooi", dacht ik, "geen hobbels meer". Ik kon zien dat er wel wat diepe bandensporen in zaten, maar daar kon ik makkelijk omheen rijden - dacht ik. Maar na enkele tientallen meters op het zandpad dacht ik "oh shit".
Het bleek dat het pad zeer recent geëgaliseerd was met pure, onvervalste bagger. Helemaal geen zandpad dus. Ik reed een paar honderd meter, in een zo hoog mogelijke versnelling om niet door te slippen, maar de motor loeide steeds harder en de auto ging steeds langzamer. Het gevoel in het stuur was compleet verdwenen - een regen van modder zo glad als snot spoot langs de ramen. Ik dacht andermaal "oh shit".
Bliksemsnel overwoog ik m'n opties. Als ik nu zou stoppen zou ik er hoe dan ook nooit op eigen kracht uitkomen. Als ik door zou ploegen zou ik een piepklein kansje hebben om de eindstreep en vaste grond onder de banden te halen. Ik besloot door te ploegen. A man's gotta do what a man's gotta do. Na een meter of zeshonderd kwam ik tot stilstand. Ik had nog minder dan honderd meter bagger voor me.

Vloekend en tierend zette ik de motor uit. Ik keek om me heen en besefte dat ik bijna in the middle of nowhere was. Hoe had ik zo stom kunnen zijn? Miljoenen jaren evolutie, biggest brains on the planet, en dan doet een mens in z'n overmoed dit? Vloek, tier. Toen ik uitstapte zakte ik met m'n pas gepoetste schoenen dertig centimeter weg in de smurrie. Nog meer vloek en tier. De auto stond tot aan de bodem in de blubber - voor de voorbumper lag een gestolde baggergolf, die de nummerplaat iets scheef had gedrukt.

Ik liep zeshonderd meter terug, naar een boerderij. De boerin kwam me hoofdschuddend tegemoet. "Goedemiddag, ik heb iets doms gedaan", zei ik. "Dat kun je wel zeggen", was het antwoord. Ze vertelde dat een aannemer de hele ochtend bezig was geweest om een op de zandweg vastgelopen shovel vlot te trekken. Zo'n grote laadschop met dikke, diep geprofileerde banden van meer dan anderhalve meter hoog. Okee, daarmee wist ik zeker dat ik hoe dan ook geen enkele kans had gemaakt.
De boerin wilde wel even vragen of d'r man genegen was om me d'r uit te trekken, maar hij was druk bezig met het uitmesten van de stal, dus het kon wel es een probleem worden. Of ik maar even wilde meelopen. Bij de stal aangekomen dacht ik weer "oh shit", want dat was een flinke berg stront die nog weggewerkt moest worden. De boer was hard aan 't werk met een trekker met laadschop om die berg te verplaatsen. Gelukkig was hij niet in een slechte bui en hoefden er nog maar een paar laadschoppen stront geschept te worden. Het redden van de auto ging wel vijfendertig euro kosten, zei-ie. Ik was al lang blij dat-ie me überhaupt wilde helpen.

Terug bij de auto sprak ik met wat medewerkers van de aannemer-van-de-shovel, die inmiddels bezig waren om de weg af te zetten met een nogal lullig rood-wit lintje. Ze vertelden (in het platste neo-Saksisch dat ik ooit gehoord heb) dat de shovel ongeveer een meter was weggezakt, een meter of drie voorbij de plek waar ik tot stilstand was gekomen. Slik.

De boer was er snel bij met z'n trekker en trok de auto er rustig en geroutineerd uit. Ik heb 'm veertig euro gegeven en gezegd dat 't okee was. Daarvoor kreeg ik een verlegen blik en "dankuwel" terug. "Je hebt wel weer wat beleefd, he?", zei de boer. "Ja, ik heb weer een mooi verhaal voor bij de centrale verwarming!", zei ik grijnzend. Met een welgemeend 'moi!' namen we afscheid.
Terug in de auto was ik blij dattie het nog deed. En dattie nog rechtuit wilde rijden, hoewel hij op snelheid wel wat trilde van de modder die nog aan de binnenkant van de velgen zat. Thuisgekomen heb ik het meeste er meteen met de tuinslang uitgespoten. De smurrie zat tot op het dak en tot achter het stuurhuis in de machinekamer. Tijdens het rijden daarna trilde de hele auto nog steeds, dus nog maar een keer met de tuinslang erbij. Het is al weken geleden, maar er ligt nog steeds een flinke laag troep op de oprit.

Eerlijke reclame: drink louter Kabouter.

Ik mopper graag en veel over reclame. Dat het zo'n leugenachtige business is, dat het er alleen maar is om zooi te slijten die zichzelf niet verkoopt, waar te veel van is, waar niemand echt behoefte aan heeft. Reclame is te vaak een verspilling van creativiteit.

Maar soms kom ik reclame tegen waar ik geen enkele moeite mee heb. Reclame die niets meer doet dan een product aanprijzen - zonder leugens, zonder suggestief gezwam, gewoon rechttoe-rechtaan reclame.

Hier kan ik dus van genieten. Weinig woorden, die ouderwets rijmen, ouderwetse afbeelding erbij, geen hupsakee of tralala, doe maar gewoon. Heerlijk! Ik zou er haast m'n geheelonthouderschap voor opgeven.

Luguber tafereel in Folkingestraat

Dit lugubere tafereel trof ik aan in de Folkingestraat te Groningen. Het is in feite een alleraardigste uitstalling in een etalage: drie kinderen in badkleding, met twee plastic hondjes in de modekleuren roze en oranje, strandattributen, mini-hangmatje erbij, heel lieflijk. Snoezig haast.

Komt er een Samurai-strijder langs en die kan zich niet bedwingen: tsjak-tsjak-tsjak, drie hoofdjes eraf!

Ja, lach er maar om, maar daar zit je als winkelier toch maar mooi mee. Wat doe je in zo'n geval? Je ruimt fluks de in een hoek gerolde kinderhoofdjes op en - ze staan er nou eenmaal toch - je laat de bleke, bloedeloze, van schrik versteende lijfjes staan, compleet met verstijfde, wijd uitgespreide vingertjes. Bijna niemand die het merkt...

Aangetekende brieven in tiramisu

Aangetroffen op een verpakking van tiramisu uit Frankrijk.

Zo blijkt maar weer: de werkelijkheid is vreemder dan de wildste fantasie.

Afslaande tractoren

Bordje langs de weg, ergens in Noord-Groningen.

Hierbij draait mijn fantasie onmiddellijk overuren. Ik zie al die boeren vloekend op hun stilgevallen trekkers zitten: “grmbl, sloat mie het *&%#-ding weer af!”. En het gebeurt allemaal bij dit bordje. Leuk bordje.

Gebakken lucht? Smeer het op je huid!

Reclame is een leugenachtige business. Het wordt gebruikt voor producten die zichzelf niet verkopen, waar geen behoefte aan is, of waar te veel van is. De waarheid is van ondergeschikt belang in reclame, het gaat om het gevoel dat je opwekt, de kooplust bij de consument. Er moet hoe dan ook verkocht worden, liefst zo veel mogelijk, en dan is een loopje met de waarheid niet meer dan een middel om die domme consument in je val te lokken. Vandaag zag ik weer zoiets: Nivea met '15% pure zuurstof'.

Kijk toch eens wat een mooie woorden: 15% zuurstof (niet zomaar zuurstof, pure zuurstof!) - Oxygen power - het kan niet op. Nog zo'n mooi, fris jong ding en wat luchtbelletjes erbij en het kan haast niet anders of iedereen rent naar de winkel om dit te kopen. Toch?

Nivea geeft ons dus de indruk dat zuurstof goed is voor onze huid. Ja, onze huid, want Nivea doet in smeerseltjes. En Nivea zou Nivea niet zijn als ze voor dit geweldige product niet een webpagina hadden gemaakt. Ga daar vooral kijken. Hij staat vol met suggestief marketing-geleuter, maar geen enkele onderbouwing. Typisch reclame.

Ik heb geen idee wie hierin trapt, maar slim kan de doelgroep niet zijn. Een snelle zoektocht op het web leert dat alleen de lucht om ons heen al meer dan 20% zuurstof bevat. Voor wie het nog niet wist: de lucht om ons heen is gratis. En dan niet gratis in de doorgaans leugenachtige reclame-betekenis, maar echt gratis, je hoeft er helemaal niets voor te betalen. Je mag die lucht vrij in- en weer uitademen en je mag je hele huid er aan blootstellen zonder dat iemand je een strobreed in de weg legt. Om de heilzame werking van een hogere concentratie dan 15% zuurstof te mogen ondergaan hoef je niets te kopen en je hoeft al helemaal niets op je huid te smeren. Je hoeft je huid alleen maar aan de lucht (met meer dan 20% pure zuurstof) bloot te stellen en hoppa!, instant Nivea-effect.

Nivea-met-pure-zuurstof is een typisch reclame-product: het verkoopt zichzelf niet, het moet met suggesties de indruk wekken dat je het nodig hebt. Maar niemand heeft het nodig, niemand heeft er behoefte aan om belazerd te worden. En is er te veel van? Natuurlijk, meer dan niets van dit soort baarlijke nonsens is per definitie te veel.

"Wij stellen ons niet aansprakelijk"

Het blijft moeilijk. Hoe moet je nu aangeven dat je geen gezeur aan je kop wilt van lieden die hun spullen ergens achterlaten en slachtoffer worden van andere lieden die het niet zo nauw nemen met die spullen. Ze zitten er aan of, nog erger, ze nemen het mee.

Nou, dan bedenkt iemand dat je ervoor moet zorgen dat iedereen goed kan zien dat je geen gezeur wilt. Daarvoor heb je een bordje nodig waarop je dat uitlegt. En omdat je niet gewoon wilt of kunt opschrijven “geen gezeur over schade of vermissingen”, schrijf je iets zoals op nevenstaand bordje valt te lezen.

Dit bordje werd door een groep juristen aangetroffen in een kantoorgebouw te Groningen. Nadat ze waren bijgekomen van het lachen riepen ze in koor: “nee, dat aansprakelijk stellen doen wij wel voor u!”.

En het meest lachwekkende is: dit is geen uitzondering - het web staat er vol mee! En het staat nog veel voller met de evenzeer bizarre woordvolgorde 'stelt zich niet aansprakelijk'.

Allergoedkoopste gratis!!

Op 3 juli 2002 stond in verschillende Nederlandse dagbladen (Telegraaf, Volkskrant, Metro, the usual suspects) deze advertentie.

Dit was in de tijd dat de meeste internetters nog moesten inbellen, met een analoge telefoon. En het was reuze trendy om dat te doen bij een 'gratis' ISP. Die ISP vroeg geen geld voor z'n diensten, maar je moest wel al je persoonsgegevens afgeven (liefst nog wat meer) en je betaalde dure 'tikken' aan KPN, die vervolgens een deel van deze inkomsten doorsluisde aan de ISP. Ja kinderen, dat waren nog eens tijden.

Maar goed, er was dus een hele horde 'gratis' ISP's, die allemaal hetzelfde deden: toegang tot internet verschaffen via inbellijnen. Allemaal 'gratis', maar de goedkoopste was 12Move. Toen ik die advertentie zag dacht ik “binnenkort komt er een gratis internetprovider die geld toe geeft!“. Maar da's dus niet gebeurd. Nu ik die advertentie weer zie schiet ik nog steeds in de lach. Marketing is sowieso al een weinig verheffende bezigheid, maar deze was wel erg bizar.